شهامت شهرداری استانبول در جایگزینی کامل روسازی آسفالتی در مسیرهای BRT با روسازی بتنی الیافی در پروژه ای موسوم به «راه سفید»
پس از گذشت ۲ سال از اجرای آزمایشی بتن الیافی با الیاف ماکروسینتتیک در چندین ایستگاه اتوبوس بی آر تی در استانبول ترکیه، نتایج مثبت این روش در مقایسه با روسازی آسفالتی و بتن مسلح با میلگرد به اثبات رسید. بنابراین شهرداری استانبول با انتخاب یک تصمیم عاقلانه اقدام به سفارش و خرید یک دستگاه فینیشر بتن با شرایط ویژه کار در عرض کم مسیرهای BRT نمود تا با اجرای مکانیزه بتن الیافی سرعت اجرا را به جهت کاهش زمان انسداد و انحراف ترافیک که از الزامات موفقیت این طرح در خطوط BRT کلان شهر استانبول بود، همزمان با تامین یکنواختی در کیفیت اجرای بتن الیافی برای اولین بار در کشور ترکیه فراهم نماید.
طبق برنامه زمان بندی انتظار می رود کاری که در خط متروبوس ( جویزلی باغ – ینی بوسنا) به طول ۱۸ کیلومتر در مسیر رفت و برگشت با هفت ایستگاه در یکشنبه شب، ۲۶ ژوئن 2022 آغاز شده است در ماه سپتامبر پیش از باز شدن مدارس به پایان برسد.
تیم های دپارتمان تعمیر و نگهداری جاده و زیرساخت و تمام واحدهای شهرداری برای «راه سفید» شبانه روز در آماده باش بودند تا با هماهنگی شرکت اتوبوسرانی کار کنند. تا این شاهراه حیاتی بدون وقفه به جابجایی مسافران ادامه دهد.
آن ها با افزودن یک خط از اتوبان محدود به منطقه ای که قرار است کار روی آن انجام شود ترافیک اتوبوس ها را منحرف نمودند و مسافران بدون پیاده و سوار شدن به ایستگاه دیگر منتقل شدند و سپس با ترانسفر از خط برگشت به ایستگاه خود بازگشتند.
کار در هر ایستگاه فقط دو روز طول می کشید و پس از ۳۶ ساعت از اجرای بتن الیافی محور بازگشایی می گردید، به عبارت دیگر هیچ گونه اختلالی در سفر به دلیل عملیات اجرایی ایجاد نشد و مسافران فقط به یک ایستگاه بعدی رفته و از جهت مخالف به صورت رایگان بازگشتند.
پیش از اجرای این طرح شهرداری کلانشهر استانبول اعلام نمود که تا کنون هر سال ۲ بار اقدام به تراش و روکش مجدد آسفالت در خطوط بی آر تی بعلت وزن بالا و بار محوری غیر استاندارد اتوبوس ها، دمای بالای لاستیک، گرمای اگزوز، شیار شدگی ناشی از ترمزگیری و خرابی های ناشی از شرایط جوی می نمود که با اجرای بتن الیافی بر اساس طراحی انجام شده تا ۲۱ سال هیچ خرابی و تغییر شکلی در خطوط بی ار تی وجود نخواهد داشت و بودجه هزینه های تعمیراتی در سنوات گذشته صرف جایگزینی سایر خطوط آسفالتی با بتن الیافی خواهد شد، تا استانبولی‌ها بتوانند راحت سفر کنند.
لازم به ذکر است این طرح خلاقانه برای اولین بار در منطقه توسط شرکت دانش رویان یکتا ماندگار در سال ۱۳۹3 به شهرداری تهران ارائه و در تابستان 1394 با ارایه دفترچه محاسبات مربوط به روسازی بتنی الیافی به معاونت عمرانی شهرداری منطقه ۸ تهران پیشنهاد گردید، که با درایت و جسارت معاون عمرانی وقت منطقه۸ اقدام به اجرای آزمایشی بتن الیافی در ۸ ایستگاه خیابان دماوند و 2 پایانه شقایق و علم و صنعت با نظارت و همراهی شرکت یکتا ماندگار نمودند، که البته با وجود اجرای غیر مکانیزه و با حداقل امکانات و برخلاف دستورالعمل ها و گشایش خطوط به دستور پلیس راهور به روی اتوبوس ها در کمتر از ۲۴ ساعت، همچنان با گذشت 7 سال از اجرای بتن مسلح شده با الیاف فورتا ارائه و تولید شده توسط شرکت ماندگار تاکنون عملکرد قابل قبولی را از خود نشان داده است.
گفتنی است پس از اجرا و کسب موفقیت های اولیه در منطقه ۸ شهرداری تهران، سازمان مشاور فنی و مهندسی شهرداری تهران نیز اقدام به تدوین و ابلاغ روش اجرای بتن الیافی در ایستگاه های بی آر تی در دستورالعمل مشخصات فنی و اجرایی روسازی مسیر اتوبوس تندرو (سند شماره ۶۳-۸-۶ نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران) نمود و بتن الیافی ماندگار در چندین ایستگاه از مناطق دیگر شهرداری تهران بصورت محدود استفاده گردید، ولی با وجود گذشت زمان و اثبات عملکرد مثبت روسازی بتنی الیافی یکتا ماندگار در مقایسه با آسفالت در مسیرها و ایستگاه های با بارگذاری نامتعارف بی آر تی، متاسفانه همچنان آرزوی دیرینه مدیران شرکت ماندگار که بنیانگذار این روش کارآمد در خطوط و ایستگاه های اتوبوس تندرو هستند، در کشورمان محقق نگردید است. امید است با حضور مدیران جوان و توانمند جدید در مرکز مطالعات ژئوتکنیک و مقاومت مصالح شهرداری تهران شاهد اتخاذ تصمیم های بزرگ در راستای افزایش دوام و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری روسازی های شهری به ویژه مسیرهای اتوبوس تندرو باشیم.
