معایب بتن الیافی
به طور کلی از بتن الیافی برای کنترل و کاهش ترک های اولیه و بلندمدت، افزایش طاقت خمشی و شکل پذیری و انرژی پذیری بتن، افزایش مقاومت بعد از ترک خوردگی و افزایش دوام استفاده می شود. از آن جایی که هر محصول و پدیده ای می تواند همزمان دارای مزایا و معایبی باشد در این مقاله سعی شده به مهم‌ترین چالش ها و معایب بتن الیافی که ممکن است بر اثر استفاده نادرست از الیاف در بتن ایجاد شود بپردازیم.
یکی از مواردی که ربطی به الیاف یا بتن الیافی به ذات ندارد اما از معایب این تکنولوژی محسوب می شود، عدم شناخت کافی مشاوران، کارفرمایان و پیمانکاران پروژه های کشور از نحوه مصرف و انتخاب نوع و مقدار مصرف الیاف در بتن است. این عیب بیشتر متوجه مهندسین و کارفرمایانی است که به دنبال ارزان سازی و صرفه جویی در هزینه ها به هر قیمتی هستند و متاسفانه چوب آن در چشم تکنولوژیِ تقریبا نوپای بتن الیافی که طی 5 سال گذشته طرفداران زیادی در کشور پیدا کرده می رود. وقتی فردی بدون اطلاع، از الیاف بی کیفیت و با مقدار مصرف اشتباه و روش اجرای نادرست و در کاربرد غیر مرتبط از هر الیافی که بدستش می رسد استفاده می کند، اینجا علاوه بر زیانی که در کوتاه یا بلندمدت به سازه و پروژه وارد می شود، اما ضرر اصلی به تکنولوژی وارد می شود و باعث می شود افرادی که در این پروژه درگیر هستند دیگر از بتن الیافی به خوبی یاد نکنند و باعث بدبینی افراد دیگر نیز به مرور خواهد شد. برای جلوگیری از این معضل باید به سراغ متخصصین واقعی بتن الیافی و افرادی که دانش آن را دارند رفت و همچنین مطالعه و تحقیق بیشتری کرد.
یکی از اصلی ترین چالش ها در مصرف الیاف با جنس مختلف در بتن، نگرانی از توزیع یکنواخت تارهای الیاف در بتن است. به ویژه وقتی مقدار مصرف الیاف از یک حجمی بالاتر رود این نگرانی و پتانسیل عدم پخش یکنواخت و همگن الیاف در بتن بیشتر و بیشتر می شود. البته عوامل دیگری مانند نوع میکسر (بچینگ کارخانه یا بتنیر یا تراک میکسر)، میزان اسلامپ بتن قبل از افزودن الیاف و طرح مخلوط و نوع بتن هم می تواند در نتیجه نهایی و تشدید یا جلوگیری از ایجاد مشکلات اثرگذار باشد. برای جلوگیری از وقوع همچون مشکلاتی حتما باید از الیاف مرغوب و باکیفیت بالا فورتا که کمترین ریسک برای گلوله ای شدن (balling) در بتن را داشته باشند می بایست استفاده کرد.
امکان دارد در صورت استفاده از الیاف پلیمری در بتن مخصوصا در مقادیر مصرف بیش از 0.5 درصد حجمی، کاهش پیک های مقاومتی تا حدود 5 تا 10 درصد هم اتفاق بیفتد که امری طبیعی می تواند باشد به دلیل وجود فضاهایی در ماتریس بتن که حالا با الیاف پر شده و در لحظه شکست ممکن است شکست از آن جا ایجاد شود. باید توجه شود که اگر از الیاف استاندارد استفاده کرده باشیم نباید اصلا نگرانی زیادی از افت 5 درصدی مقاومت فشاری یا خمشی داشته باشیم.
در مواقعی که از الیاف فولادی استفاده می شود، در زمان اجرا ممکن است مشکلاتی از قبیل آسیب به تجهیزات پمپ (اگر بتن ریزی پمپی باشد) و سختی کار برای اکیپ اجرایی مثل پاره شدن دستکش یا چکمه و … ایجاد شود. همچنین مشکل خوردگی در بتن حاوی الیاف فولادی همچنان یکی از معضلاتی است که حل نشده باقی مانده و باید در مصرف الیاف فولادی دقت بیشتری کرد.
با افزودن الیاف اسلامپ یا کارایی بتن کاهش می یابد، بنابراین باید برای جبران آن از روان کننده های استاندارد استفاده کرد. اما متاسفانه به دلیل عدم اطلاع برخی از مجریان و کارفرمایان، در اینگونه مواقع از افزودن آب در محل پروژه برای جبران افت اسلامپ کمک می گیرند که همین امر باعث ایجاد مشکلات فراوانی از جمله افت مقاومت، افزایش ترک و کاهش دوام بتن می شود. بنابراین حتما می بایست مصرف کنندگان بتن الیافی قبل از اجرای بتن از میزان افت اسلامپی که الیاف موردنظرشان ایجاد می کند مطلع شوند و برای جبران آن یا با کارخانه بتن برای افزایش نسبت آب به سیمان (که توصیه نمی کنیم) هماهنگی کنند و یا برای تهیه روان کننده استاندارد و به مقدار لازم اقدام نمایند.
در مواقعی که بتن الیافی به عنوان سطح اکسپوز یا نهایی به کار می رود، با توجه به جنس، نوع و مقدار مصرف الیاف ممکن است تارها و پرزهایی از الیاف بتن روی سطح بتن دیده شوند. البته با کاهش روانی بتن تا حد امکان به طوری که بتوان بتن ریزی را هم بدون دردسر انجام داد این مشکل تا حد زیادی برطرف می شود، اما به هر حال امکان دیده شدن تارهایی از الیاف روی سطح وجود دارد که به مرور زمان از بین می روند. برای حداقل شدن این امر، انتخاب نوع مناسب الیاف و بتن و اجرای درست و حرفه ای نقش بسزایی می تواند ایفا کند.
کارشناسان فنی ما در کانتک همواره آمادگی دارند برای انتخاب بهترین نوع الیاف و دقیق ترین مقدار مصرف که جوابگوی شرایط پروژه مورد نظرتان باشد و برای جلوگیری از وقوع مشکلات ذکرشده خدمات مشاوره ای رایگان ارائه نمایند. با ما در تماس باشید.
